12th pass students महाराष्ट्र राज्यातील अनुसूचित जमातीच्या मेधावी विद्यार्थ्यांसाठी एक आनंददायी बातमी आहे. राज्य सरकारच्या आदिवासी विकास विभागामार्फत चालविल्या जाणाऱ्या राघोजी भांगरे गुणगौरव योजनेअंतर्गत दहावी आणि बारावी उत्तीर्ण झालेल्या होणार विद्यार्थ्यांना ५ हजारापासून ते ३० हजार रुपयांपर्यंत रोख बक्षीस देण्यात येणार आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शैक्षणिक क्षेत्रात उत्कृष्ट कामगिरी करणाऱ्या आदिवासी विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देणे आहे.

राघोजी भांगरे गुणगौरव योजना ही आदिवासी समाजातील शैक्षणिक प्रगतीला चालना देण्यासाठी सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेद्वारे अनुसूचित जमातीच्या विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी प्रेरणा मिळावी आणि त्यांच्या आर्थिक अडचणी कमी व्हाव्यात, हा मुख्य हेतू आहे. शैक्षणिक क्षेत्रातील उत्कृष्टतेला मान्यता देऊन समाजातील इतर विद्यार्थ्यांनाही चांगली कामगिरी करण्यासाठी प्रेरणा मिळते.

या योजनेअंतर्गत केवळ रोख बक्षीसच नाही तर विद्यार्थ्यांचा सार्वजनिक सन्मानही केला जातो. प्रकल्प कार्यालय, अपर आयुक्त आणि राज्यस्तरावर मेधावी विद्यार्थ्यांचा गौरव केला जाऊन त्यांना समाजात विशेष स्थान दिले जाते.

योजनेच्या अंतर्गत येणाऱ्या शैक्षणिक संस्था

या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी विशिष्ट शैक्षणिक संस्थांमधून शिक्षण घेतले असावे. यामध्ये राज्यातील शासकीय आणि अनुदानित आश्रमशाळा, नामांकित शाळा, सैनिकी शाळा आणि एकलव्य मॉडेल रेसिडेन्शियल स्कूल यांचा समावेश आहे. या शाळा राज्य शिक्षण मंडळ किंवा केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाशी संलग्न असतात.

आदिवासी विकास विभागाकडून चालविल्या जाणाऱ्या या संस्थांमध्ये आदिवासी मुले-मुलींना गुणवत्तापूर्ण शिक्षण दिले जाते. या संस्थांमधील विद्यार्थ्यांनी दहावी आणि बारावीच्या परीक्षेत अपेक्षेपेक्षा चांगली कामगिरी केली आहे, ज्यामुळे या बक्षीस योजनेची गरज भासली.

बक्षीसाची रक्कम आणि वितरण पद्धत

या योजनेअंतर्गत विद्यार्थ्यांना मिळणाऱ्या बक्षीसाची रक्कम त्यांच्या गुणवत्तेनुसार आणि स्तरानुसार ठरवली जाते. सर्वोच्च पुरस्कार म्हणजे राज्यस्तरावर प्रथम क्रमांक मिळवणाऱ्या विद्यार्थ्याला ३० हजार रुपयांचे बक्षीस दिले जाते. अपर आयुक्त स्तरावर प्रथम येणाऱ्याला १५ हजार रुपये तर प्रकल्प कार्यालयाच्या स्तरावर प्रथम स्थान मिळवणाऱ्याला १० हजार रुपये मिळतात.

द्वितीय स्थान मिळवणाऱ्यांना अनुक्रमे २५ हजार, १० हजार आणि ७ हजार रुपयांचे बक्षीस दिले जाते. तृतीय स्थानासाठी २० हजार, ७ हजार आणि ५ हजार रुपयांची रक्कम निश्चित केली आहे. चौथ्या स्थानासाठी १५ हजार आणि पाचव्या स्थानासाठी १० हजार रुपयांचे बक्षीस देण्याची तरतूद आहे.

शाखावार पुरस्कार वितरण

दहावी तसेच बारावीच्या कला, वाणिज्य आणि विज्ञान या तिन्ही शाखांमधील प्रत्येकी पाच मेधावी मुले-मुलींना या योजनेचा लाभ दिला जाईल. यामुळे सर्व शाखांतील विद्यार्थ्यांना समान संधी मिळते आणि कोणत्याही शाखेला दुर्लक्ष होत नाही.

राज्य शिक्षण मंडळाच्या नऊ विभागीय मंडळांमधील प्रत्येकी २४ गुणवंत विद्यार्थ्यांना दहा महिन्यांसाठी दरमहा एक हजार रुपयांचे अनुदान देण्याची व्यवस्था आहे. हे अनुदान त्यांच्या पुढील शैक्षणिक प्रवासासाठी उपयुक्त ठरेल.

आश्रमशाळांचा विशेष सन्मान

शिक्षणाच्या गुणवत्तेला चालना देण्यासाठी १०० टक्के निकाल आणणाऱ्या आश्रमशाळांचाही विशेष सत्कार केला जाणार आहे. यामुळे शैक्षणिक संस्थांमध्येही गुणवत्ता सुधारण्याची स्पर्धा निर्माण होईल आणि संपूर्ण शैक्षणिक व्यवस्थेचा दर्जा वाढेल.

या सन्मान सोहळ्यांमध्ये अपर आयुक्त आणि प्रकल्प स्तरावर शासकीय व अनुदानित आश्रमशाळांमधून प्रथम येणाऱ्या तीन मुला-मुलींना विशेष मान्यता दिली जाते. हे सन्मान त्यांच्या व्यक्तिमत्त्व विकासासाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.

योजनेचा लाभ घेण्याची प्रक्रिया

या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्र विद्यार्थ्यांना योग्य प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते. सोलापूर जिल्ह्यातील एकात्मिक आदिवासी विकास प्रकल्पाचे प्रकल्प अधिकारी सागर नन्नवरे यांच्याशी संपर्क साधून योजनेची अधिक माहिती मिळवता येते. त्यांचे कार्यालय संगमेश्वर महाविद्यालयासमोरील भारत संचार निगम लिमिटेड कार्यालयाजवळ स्थित आहे.

पालकांनी आपल्या मुलांना आश्रमशाळेत प्रवेश दिलेला असावा आणि त्या विद्यार्थ्याने संबंधित परीक्षेत उत्कृष्ट कामगिरी केली असावी. योजनेच्या अटी आणि शर्तींची पूर्तता झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांना बक्षीसाची रक्कम प्राप्त होते.

समाजिक परिणाम आणि भविष्यातील अपेक्षा

या योजनेमुळे अनुसूचित जमातीच्या समाजात शिक्षणाबद्दल अधिक जागरूकता निर्माण होत आहे. पालक आपल्या मुलांना उच्च शिक्षणासाठी प्रेरित करत आहेत आणि शैक्षणिक यशाला अधिक महत्त्व देत आहेत. यामुळे समाजातील शैक्षणिक पातळी सुधारत आहे.

आर्थिक मदतीमुळे विद्यार्थ्यांना पुढील शिक्षणासाठी आवश्यक साधनसामग्री खरेदी करता येते. उच्च शिक्षणातील फी भरण्यासाठी किंवा इतर शैक्षणिक खर्चासाठी ही रक्कम उपयुक्त ठरते. यामुळे अनेक मेधावी विद्यार्थ्यांना आर्थिक अडचणींमुळे शिक्षण सोडावे लागत नाही.

राघोजी भांगरे गुणगौरव योजनेचे दूरगामी फायदे अनेक आहेत. या योजनेमुळे आदिवासी समाजातील शिक्षणाची पातळी वाढत आहे. मेधावी विद्यार्थ्यांना योग्य प्रोत्साहन मिळत आहे आणि त्यांच्या आत्मविश्वासात वाढ होत आहे.

शिक्षणाच्या क्षेत्रात आदिवासी समाजाचे प्रतिनिधित्व वाढत आहे. उच्च शिक्षण घेऊन या विद्यार्थ्यांनी विविध क्षेत्रांमध्ये यशस्वी कारकीर्द करण्याची शक्यता आहे. यामुळे संपूर्ण समाजाच्या आर्थिक आणि सामाजिक स्थितीत सुधारणा होते.

या योजनेमुळे शैक्षणिक संस्थांमध्येही गुणवत्ता सुधारण्याची प्रेरणा मिळते. शिक्षक आणि संस्था व्यवस्थापन अधिक चांगली शिक्षण देण्यासाठी प्रेरित होतात, ज्यामुळे संपूर्ण शैक्षणिक व्यवस्थेचा दर्जा वाढतो.

---

अस्वीकरण: वरील माहिती आम्ही इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेतली आहे. ही बातमी १००% सत्य आहे याची आम्ही हमी देत नाही. त्यामुळे कृपया विचारपूर्वक आणि स्वतःच्या जबाबदारीवर पुढील कार्यवाही करावी.